Karaciğer Apsesi Nedir?

​

Karaciğer apsesi, karaciğer dokusu içinde irin (pü) dolu bir boşluğun oluşmasıdır. Bu durum, karaciğerin bakteri, parazit veya mantar gibi enfeksiyon etkenleri nedeniyle iltihaplanması sonucunda gelişir. Karaciğer apsesi ciddi bir enfeksiyon olup, tedavi edilmezse karaciğer yetmezliği, sepsis ve hatta ölüm gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Apsenin türüne ve nedenine bağlı olarak bakteriyel, amebik ve mantar kaynaklı karaciğer apseleri görülebilir.

​

​

Karaciğer Apsesinin Türleri:

​

1. Bakteriyel Karaciğer Apsesi (Piyojenik Karaciğer Apsesi):

   • En yaygın karaciğer apsesi türüdür ve genellikle bakterilerin karaciğere ulaşarak enfeksiyon oluşturmasıyla meydana gelir.

   • Safra yolları enfeksiyonları (kolanjit), safra taşları, apandisit, divertikülit veya kan yoluyla yayılan enfeksiyonlar bakteriyel apselere neden olabilir.

   • Bakteriyel karaciğer apsesi ciddi ve acil tedavi gerektiren bir durumdur.

2. Amebik Karaciğer Apsesi:

   • Entamoeba histolytica adlı parazit tarafından oluşur ve genellikle gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülür.

   • Parazit, kirli su veya gıda yoluyla sindirim sistemine girdikten sonra bağırsaktan kan yoluyla karaciğere taşınarak apselere neden olur.

3. Mantar Kaynaklı Karaciğer Apsesi:

   • Genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde, özellikle kanser tedavisi gören veya organ nakli yapılan hastalarda görülür.

   • Candida gibi mantarlar, mantar kaynaklı apselerin yaygın nedenidir.

​

​

​

Karaciğer Apsesinin Nedenleri:

​

1. Safra yolları enfeksiyonları: Safra kanallarındaki enfeksiyonlar (kolanjit) veya safra taşları karaciğere yayılabilir ve apselere yol açabilir.

2. Apandisit veya divertikülit: Karın içi iltihaplanmalar veya bağırsak enfeksiyonları, enfeksiyonun karaciğere yayılmasına neden olabilir.

3. Kan yoluyla yayılan enfeksiyonlar: Kan dolaşımı yoluyla vücutta başka bir yerdeki enfeksiyon karaciğere taşınabilir.

4. Travma veya cerrahi müdahale: Karaciğere doğrudan travma, yaralanma veya ameliyat sonrası enfeksiyon riski nedeniyle apseler gelişebilir.

5. Bağışıklık sistemi zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde (örneğin, diyabet, kanser veya HIV/AIDS hastaları) karaciğer apsesi riski artar.

​

​

​

Karaciğer Apsesinin Belirtileri:

​

Karaciğer apsesi, vücudun enfeksiyona karşı verdiği tepki nedeniyle bir dizi belirtiye neden olabilir. Bu belirtiler şunlardır:

• Yüksek ateş: Genellikle titreme ile birlikte ateş.

• Karın ağrısı: Özellikle sağ üst kadranda ağrı, sırt ve omuza yayılabilir.

• Halsizlik ve yorgunluk: Enfeksiyona bağlı genel bir halsizlik hissi.

• Bulantı ve kusma: Karaciğerin enfeksiyon nedeniyle işlev bozukluğu bulantı ve kusmaya yol açabilir.

• Sarılık: Bazı durumlarda karaciğer apsesi bilirubin akışını engelleyebilir ve ciltte ve göz beyazlarında sararma (sarılık) meydana gelebilir.

• İştahsızlık ve kilo kaybı: Enfeksiyon nedeniyle iştah kaybı ve hızlı kilo kaybı olabilir.

 

 

 

Karaciğer Apsesinin Teşhisi:

​

1. Kan Testleri:

   • Karaciğer apsesi şüphesi olan kişilerde yüksek beyaz kan hücresi (lökosit) sayısı ve yüksek karaciğer enzimleri (ALT, AST, ALP) görülebilir. Ayrıca C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) gibi enfeksiyon göstergeleri yükselebilir.

   • Eğer amebik karaciğer apsesi şüphesi varsa, kanda Entamoeba histolytica'ya karşı antikorlar aranabilir.

2. Görüntüleme Testleri:

   • Ultrason ve BT (Bilgisayarlı Tomografi) gibi görüntüleme testleri, karaciğerde irin dolu apselerin varlığını ve boyutunu değerlendirmek için kullanılır. Bu testler genellikle apsenin boyutunu ve konumunu belirlemek için tercih edilir.

3. Aspirasyon ve Kültür:

   • Apseden sıvı alınarak mikroskop altında incelenir ve hangi bakteri veya parazitin neden olduğu belirlenebilir. Bu işlem genellikle ultrason veya BT rehberliğinde yapılır ve tedaviyi yönlendirmek için önemlidir.

​

​

Karaciğer Apsesinin Tedavisi:

​

1. Antibiyotikler/Antiparaziter İlaçlar:

   • Bakteriyel karaciğer apsesi için antibiyotik tedavisi ilk adımdır. Apsenin neden olan bakterinin türüne göre antibiyotik seçimi yapılır. Tedavi genellikle uzun süreli (4-6 hafta) olabilir.

   • Amebik karaciğer apsesi için antiparaziter ilaçlar (örneğin, metronidazol) kullanılır.

2. Apsenin Drenajı:

   • Büyük veya komplike apseler, sadece ilaç tedavisi ile iyileşmeyebilir. Bu durumda apsedeki irin, drenaj işlemiyle boşaltılır. Drenaj, genellikle bir kateter yardımıyla ultrason veya BT rehberliğinde yapılır.

3. Cerrahi Müdahale:

   • Apsenin büyüklüğüne veya başka komplikasyonlara bağlı olarak cerrahi müdahale gerekebilir. Bu, özellikle drenaj veya antibiyotik tedavisi yeterli olmadığında tercih edilir.

 

 

 

Komplikasyonlar:

​

Tedavi edilmezse karaciğer apsesi ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Sepsis: Enfeksiyonun kan dolaşımına yayılması hayatı tehdit eden bir duruma yol açabilir.

• Karaciğer hasarı: Apsenin neden olduğu enfeksiyon karaciğer dokusuna zarar verebilir ve kalıcı hasara yol açabilir.

• Apsenin diğer organlara yayılması: Apsenin patlaması veya yayılması durumunda akciğerler, böbrekler ve diğer organlar etkilenebilir.

​

​

​