Kolanjit Nedir?

​

Kolanjit, safra kanallarında meydana gelen bir enfeksiyon veya iltihaplanmadır. Safra kanalları, karaciğerden safrayı safra kesesi ve ince bağırsağa taşıyan tüplerdir. Kolanjit genellikle safra yollarının tıkanması sonucu oluşur, bu tıkanma bakterilerin safra yollarına girmesine ve burada enfeksiyon gelişmesine neden olur. Kolanjit ciddi bir durumdur ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir, çünkü tedavi edilmezse sepsis (kan dolaşımı enfeksiyonu) gibi hayati tehlike oluşturabilecek komplikasyonlara yol açabilir.

​

​

Kolanjit Nedenleri:

​

Kolanjit genellikle safra akışının tıkanması veya yavaşlamasıyla başlar. Bu tıkanıklığın altında yatan sebepler şunlar olabilir:

​

1. Safra taşları: Safra yollarında tıkanıklığa neden olarak enfeksiyona yol açabilir.

2. Safra yolu darlığı: Yaralanma, cerrahi müdahale veya iltihaplanma nedeniyle safra yollarının daralması safra akışını engelleyebilir.

3. Tümörler: Karaciğer, safra kanalları veya pankreasta gelişen tümörler safra yollarına baskı yaparak tıkanıklık oluşturabilir.

4. Safra yolu stenti: Safra yollarını açık tutmak için yerleştirilen stentler enfeksiyon kaynağı olabilir.

5. Parazit enfeksiyonları: Bazı parazitler safra yollarına girerek tıkanıklığa ve iltihaba neden olabilir.

6. Birincil sklerozan kolanjit (PSC): Safra yollarında kronik iltihaplanmaya ve yara dokusu oluşumuna neden olan nadir bir hastalıktır. PSC de kolanjit riskini artırabilir.

 

​

 

Kolanjit Belirtileri:

​

Kolanjit belirtileri hızla gelişebilir ve şu semptomları içerir:

• Yüksek ateş: Aniden yükselen ateş kolanjitin sık görülen belirtilerindendir.

• Karın ağrısı: Genellikle karın bölgesinin sağ üst kısmında şiddetli ağrı olur.

• Sarılık: Cilt ve gözlerde sararma, kandaki bilirubin seviyelerinin yükselmesi nedeniyle meydana gelir.

• Koyu renkli idrar ve açık renkli dışkı: Safra yolları tıkandığı için bilirubin dışkıya geçemez, idrar koyu ve dışkı beyaz olabilir.

• Bulantı ve kusma: Enfeksiyon ve tıkanıklığa bağlı olarak mide bulantısı ve kusma meydana gelebilir.

• Şiddetli vakalarda bilinç değişiklikleri: Enfeksiyon yayılırsa sepsis gelişebilir ve bu da bilinç bulanıklığına yol açabilir.

​

​

​

Charcot Üçlüsü:

​

Kolanjit teşhisinde sık kullanılan bir klinik tablo Charcot Üçlüsü olarak bilinir. Bu üç ana belirti şunlardır:

​

1. Yüksek ateş,

2. Karın ağrısı (özellikle sağ üst kadranda),

3. Sarılık (ciltte ve gözlerde sararma).

4. ​

Daha ileri vakalarda Reynolds Beşlisi adı verilen bir tablo da ortaya çıkabilir. Bu tablo, yukarıdaki belirtilere ek olarak düşük tansiyon (hipotansiyon) ve bilinç bulanıklığı içerir, bu da hastalığın daha ağır bir hal aldığını gösterir.

​

​

​

Kolanjit Türleri:

​

1. Akut Kolanjit: Safra yollarında ani bir tıkanma ve enfeksiyon sonucu gelişir. Safra taşları veya tümörler bu duruma neden olabilir. Acil tıbbi müdahale gerektirir.

2. Kronik Kolanjit: Safra yollarında sürekli bir iltihaplanma vardır. Birincil sklerozan kolanjit (PSC) bu duruma yol açabilir. Uzun süren safra yolu hasarına ve karaciğerde skar dokusunun (fibrozis) gelişmesine neden olabilir.

​

​

Kolanjit Komplikasyonları:

​

Tedavi edilmezse kolanjit ciddi komplikasyonlara yol açabilir:

• Sepsis: Enfeksiyonun kan dolaşımına yayılması, hayatı tehdit edici bir durum olan sepsise neden olabilir.

• Karaciğer absesi: Safra yollarındaki iltihaplanma, karaciğer içinde apselerin (iltihap dolu boşluklar) oluşmasına yol açabilir.

• Karaciğer yetmezliği: Uzun süreli veya tekrarlayan kolanjit, karaciğer fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir.

• Safra yollarında kalıcı hasar: Kolanjit, safra yollarında darlıklara ve kalıcı tıkanıklıklara yol açabilir.

​

​

Kolanjit Tedavisi:

​

​

Kolanjit, genellikle acil tedavi gerektiren bir durumdur ve tedavi genellikle şunları içerir:

1. Antibiyotikler: Safra yollarındaki bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılır. Enfeksiyonun hızlı tedavisi sepsis gibi komplikasyonları önlemek için önemlidir.

2. Safra yollarının açılması: Safra kanalındaki tıkanıklığı gidermek için Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP) yöntemi kullanılır. Bu prosedürle tıkanıklık giderilir ve bazen stent yerleştirilir.

3. Cerrahi müdahale: Eğer ERCP yeterli olmazsa veya safra taşları, tümörler gibi ciddi nedenler varsa cerrahi müdahale gerekebilir.

4. Drenaj: Safra yollarındaki basıncı azaltmak için drenaj yöntemleri kullanılabilir.

​

​

​

Kolanjit, safra kanallarında meydana gelen iltihaplanma veya enfeksiyondur ve genellikle safra yollarının tıkanmasıyla ilişkilidir. Yüksek ateş, karın ağrısı ve sarılık gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi edilmezse sepsis, karaciğer hasarı ve diğer ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Tedavi genellikle antibiyotikler ve tıkanıklığı gidermeye yönelik endoskopik veya cerrahi yöntemlerle yapılır.